tăng huyết áp

                                    TĂNG HUYẾT ÁP

                                          Dr.lehiep.hn@gmail.com

1. Định nghĩa: theo tổ chức y tế thế giới và hội tăng huyết áp quốc tế (WHO - ISH) đã thống nhất gọi là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu ≥ 140 và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mm Hg.

     Con số này có được dựa trên những nghiên cứu lớn về dịch tễ cho thấy:

     - Nguy cơ TBMMN và tim mạch tăng cao ở những người có chỉ số HA ≥ 140/90 mmHg.

     - Tỷ lệ TBMMN ở người có chỉ số HA ≤ 140/90 mmHg giảm rõ rệt.

 2. Phân chia giai đoạn tăng huyết áp:

 Mỗi cách phân loại tăng huyết áp đều có những ưu nhược điểm nhất định, gần đây nhất thì phân loại của WHO - ISH được dùng rộng rãi do tính thực tiễn và tiện dụng của nó, cách phân loại của JNC VI - 1997 ( của ủy ban phòng chống tăng huyết áp hoa kỳ) cũng tương tự và gần đây nhất là cách phân loại của Hội tăng huyết áp Châu Âu (ESH) năm 2007 cũng chia ra các giai đoạn của THA gần tương tự và chỉ khác thuật ngữ.

  

Bảng phân loại theo WHO - ISH và JNC VI (1997)

khái niệm	HA tâm thu   (mmHg)		HA tâm trương (mmHg)
HA tối ưu HA bình thường Bình thường-cao	< 120 < 130 130 - 139	và và hoặc	< 80 < 85 85 - 89
Tăng huyết áp Giai đoạn I Giai đoạn II Giai đoạn III	140 - 159 160 - 179 ≥ 180	và / hoặc	90 - 99 100 - 109 ≥ 110

nhờ tính thực tiễn mà cách phân loại này hiện nay vẫn được dùng ở nhiều nơi trên thế giới. Năm 2003  JNC đã đưa ra một cách phân loại mới (JNC VII)

  Bảng JNC VII năm 2003

phân độ THA	HA tâm thu (mmHg)	HA tâm trương(mmHg)
bình thường	< 120	< 80
Tiền tăng HA Tăng HA độ I Tăng HA độ II	120 - 139 140 - 159 ≥ 160	80 - 89 90 - 99 ≥ 100

  qua hai cách phân loại này thì cách phân loại theo WHO mang tính ưu việt hơn vì đã đề cập tới khái niệm tiền THA  và HA bình thường cao,đặc biệt trong các trường hợp đái tháo đường thì đã cần có thái độ quyết liệt hơn trong điều trị. Cách phân loại này được Hội tim mạch học Việt Nam vẫn khuyến cáo dùng.

 3. Một số định nghĩa tăng huyết áp khác:

 3.1 Tăng huyết áp đơn độc:

          HA tâm thu có xu hướng tăng và HA tâm trương có xu hướng giảm. Khi HA tâm thu ≥ 140 mmHg và HATTr < 90mm Hg, bệnh nhân được gọi là THA tâm thu đơn độc.

  3.2 Tăng huyết áp áo choàng trắng và hiệu ứng áo choàng trắng:

       Đây là những trường hợp tăng huyết áp tại phòng khám hay tại bệnh viện trong khi HA 24h của bệnh nhân hoàn toàn bình thường. Tỷ lệ này khoảng 10 - 30%,chiếm một tỷ lệ không nhỏ trên đối tượng tăng HA. Tỷ lệ này tăng theo tuổi. Một số nghiên cứu cho rằng THA áo choàng trắng có thể là khởi đầu của THA và có thể làm tăng nguy cơ Tim mạch

          Chẩn đoán là tăng huyết áp phòng khám đơn độc khi HA phòng khám 140/90 mmHg đo nhiều lần khi đi khám trong khi đó HA 24h là < 125/80 mmHg. trong trường hợp này thì nên thăm khám cơ quan đích và chỉ dùng thuốc khi có tổn thương cơ quan đích hoặc nguy cơ tim mạch cao. Thay đổi phong cách sống  và theo dõi nên được áp dụng với tất cả các trường hợp này.